ارزیابی کمی پتانسیل‌های ژئوتوریسم ساحلی دشت میناب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی و برنامه‌ریزی محیطی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری

2 استادیار ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری

3 دکتری ژئومورفولوژی، ، واحد علامه طباطبایی سبزوار ، دانشگاه فرهنگیان سبزوار

چکیده

مناطق ساحلی جنوب کشور از جمله مناطقی هستند که جاذبه‌های فراوانی دارند. این اشکال هر کدام به تنهایی اکوسیستم‌های زنده‌ای را به خود اختصاص داده‌اند. اما شناسایی، مدیریت، برنامه‌ریری منسجم برای هر کدام از آن‌ها لازم و ضرورری به نظر می رسد. از هر ده نفر گردشگر که وارد کشور میزبان می‌شود یک فرصت شغلی ایجاد می‌گردد. قرارگیری دشت میناب در مصب رودخانه سبب شکل گیری اشکال ژئوتوریسمی جالبی شده است که هدف این پژوهش بررسی قابلیت‌های گردشگری لندفرم‌های این منطقه است. در این پژوهش با استفاده و مقایسه دو مدل پری‌یرا و رینارد، 12 ژئومورفوسایت شامل: ( خور، گلفشان، جنگل حرا، کانال های جذر ومدی، تپه های ماسه ای رشته‌های ماسه‌ای، برخان‌ها، مئاندرها و ...)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. مدل پری‌یرا نشان می‌دهد که در عیار علمی و عیار مکمل بالاترین امتیاز مربوط به خورها و کمترین امتیاز مربوط به مئاندرها است. اما در مدل رینارد در عیار علمی بیشترین ارزش، جنگل‌های حرا و در معیار مکمل خورها بیشترین ارزش را به دست آورده‌اند. به طور کلی نتایج نشان می‌دهد که دو سایت خورها و جنگل‌های حرا بیشتر امتیاز را در بین ژئومورفوسایت‌ها کسب نموده‌اند.

کلیدواژه‌ها


اربابی سبزواری، آزاده (1393). ارزیابی توانمندی­ها و قابلیت­های ژئوتوریسم در توسعه پایدار(مطالعه موردی: سراب در بند در شهرستان صحنه)، مجله علمی پژوهشی، دانشگاه آزاد، شماره 26: ص 70-49.
آقانباتی، سیدعلی (1383). زمین­شناسی ایران، چاپ اول، انتشارات سازمان زمین­شناسی کشور.
بیاتی خطیبی، مریم؛ شهابی، هیمن؛ قادری زاده، هانا (1389). ژئوتوریسم رویکرد نو در بهره­گیری از جاذبه­های ژئومورفولوژیکی، مجله فضای جغرافیایی، 10(29): ص 50-27.
چورلی، ریچاردجی؛ شوم، استانلی ای؛ سودن، دیوید ای (1393). ژئومورفولوژی جلد سوم (فرآیندهای دامنه‌ای، آبراهه­ای، ساحلی و بادی)، ترجمه دکتر احمد معتمد ‌و دکتر ابراهیم مقیمی، چاپ دوم، انتشارات سمت تهران، چاپ دوم.
خسروی، فاطمه؛ فتوحی، صمد؛ نگارشی، حسین (1396). بررسی فرصت­ها و محدودیت­­های ژئوتوریسم شهرستان میناب، پنجمین همایش ملی ژئومورفولوژی و چالش­های محیطی، ص 5-1.
دیوسالار، اسدالله (1392). بررسی نقش ژئوتوریسم درتوسعه پایدار شهرهای ساحلی، مقاله، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه پیام نور، 3(8): ص 98-79.
زنگنه ­اسدی، محمدعلی؛ امیراحمدی، ابوالقاسم؛ شایان یگانه، علی­اکبر (1394). ارزیابی کمی ژئومورفوسایت­ها در ژئوپارک غرب خراسان رضوی به روش فاسولاس و همکاران، اولین کنفرانس بین­المللی هنر، صنایع دستی گردشگری، موسسه عالی و فناوری خوارزمی، شیراز، ایران.
سقائی، محسن؛ امینی نژاد، غلامرضا؛ صبوحی، غلامرضا (1395). بررسی توانمندی­های گردشگری شهر ساحلی بوشهر بر اساس مدل سوات و تاپسیس، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره 27،  61(1): ص130-103.
شایان یگانه، علی اکبر؛ زنگنه اسدی، محمدعلی؛ امیراحمدی، ابوالقاسم (1395). نگرشی نوین در ارزیابی ژئومورفوسایت­ها و ژئوسایت­ها در ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 11(34): ص64-41.
فخری، سیروس؛ علیزاده، محمد؛ رحیمی هرآبادی، اروجی، حسن؛ هدایی آرانی، مجتبی (1391). ارزیابی توانمندی­های گردشگری ژئومورفوسایت­های سواحل مکران با استفاده از روش رینارد، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران 28 لغایت 30 بهمن، صص 10-1.
فخری، سیروس؛ هدایی آرانی، مجتبی؛ رحیمی هرآبادی، سعید (1392). ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایت‌های منطقه مرنجاب از طریق مدل‌های ژئومورفوتوریستی، ژئومورفولوژی کاربردی ایران، 1(1): ص 104-89.
مقصودی، مهران؛ نکوئی صدری، بهرام (1386). ژئوتوریسم دریچه‌ای نو به سوی توسعه صنعت گردشگری ایران، اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 16(64): ص 64-61.
مهدی نسب، مهدی (1398). ارزیابی ژئوتوریستی تالاب های پلدختر بر اساس مدل پریرا و رینارد، اکوبیولوژی تالاب، 11(40): ص 38-27.
نظم فر، حسین؛ عشقی چهار برج، علی؛ علوی، سعیده (1396). سطح بندی شهرستان‌های استان هرمزگان در بهره‌مندی از زیر ساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل تلفیقی کاندرست، گردشگری شهری، 4(2): ص 79-61.
یمانی، مجتبی؛ نگهبان، سعید؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ علیزاده، محمد(1391). ژئومورفوتوریسم و مقایسه‌ی روش‌های ارزیابی ژئومورفوسایتها در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: استان هرمزگان)، مجله‌ی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 1(1): ص 104-83.
Argyriou, A. V. ; Sarris, A. and Teeuw, R. M. (2016). Using geoinformatics and geomorphometrics to quantify the geodiversity of Crete, Greece, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 51: 47-59.
Brilha, José. (2002). Geoconservation and protected areas. Environmental Conservation. 29. 273 – 276.
Çetiner, Z. S. ; Ertekin, C. and Yiğitbaş, E. (2017). Evaluating Scientific Value of Geodiversity  for Natural Protected Sites: the Biga Peninsula, Northwestern Turkey Geoheritage, pp 49-65,doi: 10. 1007/s12371-017-0218-3    
Serrano, E. ; González Trueba, J. J. (2011). Environmental education and landscape leisure Geotourist map and geomorphosites in the Picos de Europa NationaTourism and Geosites, 8 (2), 295-308.
Comanescu, L. Nedelea, A. Dobre, R. (2011). Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania), International Journal of the PhysicalSciences Vol. 6(5), PP 1161 -1168.
Farsani,T.N.,Coelho,C.,&Costa ,C.(2011). Geotourism and geoparks as novel strategies for socioeconomic development in rura lareas. International Tourism ResearchJournal, 13(1),168–181.
Fassoulas, Ch. Mouriki D. Dimitriou Nikolakis P. George I. , (2011) QuantitativeAssessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management; geoheritage,21, 245-264.
Feuillet, T. ; Sourp, E., (2011). Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park (France), assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites. Geoheritage,3, 151–162.
Justyna Warowna, Wojciech  Zgłobicki, Grzegorz Gajek, Małgorzata Telecka, Renata Kołodyńska-Gawrysiak, Paweł Zieliński (2014). GEOMORPHOSITE ASSESSMENT IN THE PROPOSED GEOPARK VISTULA RIVER GAP (E POLAND) QUAESTIONES GEOGRAPHICAE 33(3) • ,pp 173-180.
Kubalíková L., Kirchner K (2015). Geosite and Geomorphosite Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: a Case Study from Vizovická vrchovina Highland (Eastern Part of the Czech Republic), Geoheritage, pp 1-12.
Pereira P, Pereira DI, Alves MIC (2007). Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal). Geogr Helv 62:159–168.
Reynard E, Fontana G, Kozlik L, Scapozza C (2007). A method for assessing "scientific and "additional values" of geomorphosites Geographica Helvetica Jg. 62. Heft 3:148–158
Stupariu,I. ; Stupariu, A. ; Stoicescu, I. ; Peringer, A. ; Buttler,A. and Fürst,C. , (2017). Integrating geo-biodiversity features in the analysis of landscape patterns, Ecological Indicators, 80: 363-375.