تبیین سناریوهای فراروی انتقال رود زاب به دریاچه ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی- مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، ، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

3 استادیار موسسه تحقیقات آب، وزارت نیرو، تهران، ایران.

10.22124/gscaj.2024.23850.1217

چکیده

انتقال بین‎حوضه‌ای آب از دیرباز کانون توجه کارگزاران بوده اما پیامدهای فضایی و امنیتی-اجتماعی این اقدام در مبدأ و مقصد کمتر بررسی و واکاوی شده است. دریاچه ارومیه طی دو نیم دهه گذشته درگیر کاهش سطح آب بوده و بازتاب‎های این رخداد محیط پیرامون آن را با تهدیدهای جدی روبه‎رو کرده به‌گونه‌ای که طی یک و نیم دهه گذشته طرح‏‌های متفاوتی‌ از جمله  انتقال بین آب حوضه‌ای رود زاب برای احیای دریاچه اجرا شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در قالب بهره‏گیری از نرم‎افزارهای Micmac و Scenario Wizard، سناریوهای فراروی انتقال رود زاب به دریاچه ارومیه را تدوین و بررسی می‌کند. نتایج پژوهش نشان داد که از 24 وضعیت احتمالی مربوط به چهار سناریو با سازگاری قوی و محتمل، وضعیت‏هایی که سناریوهای فراروی انتقال آب بین حوضه‌ای رود زاب به دریاچه ارومیه را مطلوب و بحرانی بیان می‎کنند، پُربسامدترین وضعیت‏های احتمالی ممکن را در بر می‏گیرند. وضعیت‌های بینابین درصد ناچیزی به خود اختصاص دادند. بر این پایه، سناریوی: مدیریت جامع منابع آب و برنامه‌ریزی صحیح به بهبود وضعیت طبیعی دریاچه و به تبع آن وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این حوضه بدون آسیب به حوضه رود زاب و مناطق وابسته به آن می‌انجامد، برای حالت مطلوب، و سناریوی: انتقال زاب به دریاچه به آشفتگی تعادل اکوسیستم طبیعی، اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و سیاسی حوضه رود زاب می‌انجامد و در حوضه دریاچه ارومیه نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود، برای وضعیت بحرانی تدوین شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار