تحلیل اهمیت – عملکرد شاخص‌های اشتغال پایدار روستایی مبتنی بر محیط طبیعی (نمونه موردی: ناحیه‌ی روستایی شرق گیلان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیات علمی، پژوهشکده محیط زیست، جهاد دانشگاهی گیلان

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گیلان

3 عضو هیات علمی، پژوهشکده محیط زیست، جهاد دانشگاهی گیلان

4 کارشناس پژوهش پژوهشکده محیط زیست، جهاد دانشگاهی گیلان

چکیده

< p>پایداری اشتغال زمانی مطرح می شود که فعالیت های روستایی ضمن تامین درآمد برای جوامع روستایی، سازگار با توان های محیطی، و فرهنگی آنها نیز باشد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت شاخص های اشتغال پایدار در ناحیه شرقی استان گیلان با رویکرد کمی و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. جامع آماری شامل نواحی روستایی شرق گیلان بوده که در 42 دهستان واقع شده اند. که 20% روستاها، معادل 210روستا بطور متوسط از هر دهستان 5 روستا(روستاهایی که بیشترین عملکرد را در نظام تولید کشاورزی داشته اند) به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته اند. برای بررسی شاخص های اشتغال پایدار در هریک از روستاهای نمونه از نظرات، 385 نفر از کشاورزان روستایی استفاده شده و پرسشنامه اهمیت-عملکرد توسط آنها تکمیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد در ارتباط با شاخص های امنیت شغلی، شرایط اقتصادی، شرایط تولید و کم و کیف محصولات کشاورزی، وضعیت منطقه مناسب نیست. اما در خصوص شاخص اثرات زیست محیطی و وضعیت بازار در منطقه مورد مطالعه، مشخص شد که این دو شاخص به نسبت دارای شرایط بهتری هستند. یعنی بصورت بالقوه اثرات نامطلوب زیستی محیطی فعالیت های موجود ناچیز و دسترسی به بازار اولیه برای تولیدات کشاورزی در منطقه وجود دارد. در نهایت بهترین راه برای بهبود اوضاع معیشتی در نواحی روستایی شرق گیلان، مهارت آموزی به روستاییان در قالب احداث خانه های مهارت آموزی در مراکز دهستان ها پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


  • ابراهیمی، محمد صادق، خاتون­آبادی، سید احمد و ندا بنی اسدی (1393). مولفه­های توسعه کارآفرینی روستایی(مطالعه موردی: شهرستان کرمان)، مجله کارآفرینی و کشاورزی، سال اول، شماره 1: ص 92-83.

    افتخاری، عبدالرضا و رجب پور صادقی، اکرم (1387). نقش حقوقی زنان کارمند در فرآیند مشارکت، پژوهش زنان، شماره : ص 74-55.

    انبارلو، مسعود؛ هرائینی، مصطفی (1395). جایگاه کارآفرینی در توسعه پایدار سکونتگاه‌های روستایی، پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ الگوی پایه پیشرفت، بیست و نهم و سی­ام اردیبهشت­ماه.

    بدری، علی؛ پورطاهری، مهدی (1391). مقدمه‌ای بر توسعه‌ی پایدار روستایی، گرگان: انتشارات لغت.

    بروجنی حمید ضرغام، خسروانی دهکردی افروز (1391). اثرات توسعه‌ی گردشگری بر شاخص‌های صلح جهانی. مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات جهانگردی)، سال هفتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۹: ص 47-27

    جوان، جعفر، شایان، حمید، نوغانی، محسن (1390). پایدارسازی جمعیتی سکونتگاه­های روستایی شهرستان مشهد با تاکید بر رویکرد متنوع سازی فعالیت­های اقتصادی، مجله­ی جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 16: ص 144-125.

    حسام، مهدی؛ رضوانی، محمدرضا؛ فرجی سبکسار، حسنعلی و سوسن باستانی (1395). سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی(مطالعه موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 48، شماره 4: ص 616-603.

    حسین­زاده دلیر، کریم (1380).  اصول و روش­های برنامه­ریزی ناحیه­ای، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.

    حیدری علی اکبر (1396). تأثیر بازاریابی توریسم در توسعه کارآفرینی روستایی منطقه ریجاب استان کرمانشاه، پایان‌نامهکارشناسیارشددررشتهکارآفرینیگرایشبخشعمومی، اساتید راهنما : سید علیقلی روشن، نادرنادری.

    داس ویل (1378). مدیریتجهانگردی، ترجمه سید محمد اعرابی، داوود ایزدی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.

    رحمانیان کوشککی، مهدی؛ زارعی، یعقوب و علیرضا استعلاجی (1396). واکاوی موانع فراروی کارآفرینی خانگی در نواحی روستایی با تاکید بر اقتصاد مقاومتی از دیدگاه دانشجویان جهادگر بسیجی به مناطق محروم(مطالعه موردی: دهستان کامفیروز، شهرستان مرودشت)، مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، دوره دوازدهم، شماره 2: ص 265-249.

    زکیه، رسولی نیا فراهانی حسین، اصدقی؛ سراسکانرود زهرا ؛ (1393).  عوامل اثرگذار بر رشد کارآفرینی در نواحی روستایی مورد، دهستان جابرانصار در شهرستان آبدانان، فصلنامهاقتصادفضاوتوسعه روستایی، شماره 9 دوره 3: صص 16-3.

    رضوانی، محمدرضا و محمد نجارزاده (1387). بررسی و تحلیل زمینه‌های کارآفرینی روستاییان در فرایند توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان براآن جنوبی (شهرستان اصفهان)، توسعه کارآفرینی، شماره 2: ص 181-162

    رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، سجاسی، قیداری، حمدالله، رضوی، سیدحسن (1392). راهبردهای توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی،  مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خدابنده، روستاوتوسعه، سال 13 ، شماره3: ص 29-1

    سجاسی قیداری، رومیانی، احمد، صانعی، سمیه (1393). ارزیابی و تبیین کارکرد صنایع روستایی در توسعه مورد نمونه: دهستان صائین قلعه در شهرستان ابهر، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال 3، شماره 2: ص 107-85.

    شاهی حسن (1388). تحلیل مدیریت پایدار منابع طبیعی در بین کشاورزان شهرستان بهبهان، مطالعه موردی در استان خوزستان،  فصلنامه علوم محیطی، سال 7، شماره 2: ص 180-169

    ضیایی بیگدلی، محمدتقی (1382). موانع اشتغال پایدار و راهکارها، پژوهشنامه اقتصادی، شماره ۹، تابستان: ص130-113.

    علیپور، سیدخلیل؛ پایدار، ابوذر و خدیجه صادقی (1395). ارائه مدل آمایشی راهکارهای بهبود معیشت روستاییان با تاکید بر امنیت پایدار(محدوده اجرای CSP جازموریان در جنوب کرمان)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 44: ص 64-45.

    قادرمزی حامد (1394). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه اشتغال در نواحی روستایی شهرستان جوانرود، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 1، بهار 1394، پیاپی 11: ص 190-130.

    کریم­زاده، حسین؛ نیکجو، محمدرضا؛ صدرموسوی، میرستار و حسین کوهستانی (1393). شناسایی عوامل موثر در ایجاد فرصت­های کارآفرینی در بخش گردشگری نواحی روستایی با استفاده از مدل معادلات ساختاری (SME)، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 25، شماره 2: ص 290-269.

    کلاگر، پیمان و آقائی، مریم (1393). بررسی نقش کارآفرینی کشاورزی در توسعه روستایی.https://civilica.com/doc/939928

    مطیعی لنگرودی، سید حسن (1380). برنامه‌ریزی روستایی با تاکید بر ایران، چاپ اول، انتشارات جهـاد دانشگاهی مشهد.

    موسوی، سید روح الله، موسوی، سیده پروین، فریبا برومندان (1393). آینده پژوهی، دانشی کاربردی در توسعه روستایی، سومین همایش ملی آینده پژوهی.سازمان‌ها و مراکز غیردولتی. دوره 3.

    ناصری، علیرضا، باسخا، مهدی، حسن‌زاده، محمد، مسائلی، ارشک (1388). بررسی تاثیر هزینه‌های مختلف دولت بر اشتغال غیرکشاورزی و فقر در مناطق روستایی ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال نهم، شماره4: ص 64-41.

    نجفی کانی، علی اکبر؛ حسام، مهدی و آشور، حدیثه (1394).  سنجش وضعیت توسعه، اقتصاد فضا و توسعه روستایی. دوره 4، بهار، شماره1، پیاپی 11: ص 56-37.

    نصرالهی، زهرا، موسوی بیکی ده آبادی، فریده (1394). تحلیل اهمیت عملکرد گردشگری پایدار: با استناد بر عوامل محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی، مجله­ی گردشگری شهری، دوره 2، شماره 1: ص 59-45.

    ریاحی، وحید و احمدی، عاطفه و علیزاده، هادی و قادرمرزی، زهره (1393). سنجش نگرش اعضای شورای اسلامی روستاها به اولویت شاخص‌های کیفیت زندگی در نواحی روستایی (نمونه موردی: روستاهای شهرستان دهگلان. مجلّة پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 3 ،شمارة 6 ،تابستان 1393، ص 64-55.

    Archibong D. A. (2004) Improving the recruitment of South Asian people into nursing. Nurse Educ. Today 24: 417 – 419 .

    Bollman, R & Mitura, V.(2003). The health of rural Canadians: A rural-urban comparison of health indicators. Rural and Small Town Canada Analysis Bulletin 4(6). Retrieved November 7, 2003.

    Ceber, M., Albayrak, T., & Matzart, K. (2012). Classification of the destination attributes in the content of competitiveness (by revised importance-performance analysis). Journal of vacation Marketing, 18(1) Pp43-56.

    Choi SK, et al. (2000). Physical and functional interaction between the eukaryotic orthologs of prokaryotic translation initiation factors IF1 and IF2. Mol Cell Biol 20(19):7183-91

    Caber, M. Albayrak, T.   Kurt.M (2012). Classification of the destination attributes in the content of competitiveness (by revised importance-performance analysis).Volume: 18 issue: 1, page(s): 43-56. Article first published online: January 25 (2012). Issue published: January 1, 2012.

    Das, D. C., (2014). Prospects and challenges of rural entrepreneurship development in NER-A study, Internatonal Journal of Humanities & Science Studies, Volume 1, Issue 3, pp 178-182.

    dokastro, (1979). hungery geoplotic (hungery humman), translated by jazani m. amirkabir publication tehran.

    Giffin, T., & Edwards, D. (2012). Importance-performance analysis as a diagnostic tool for urban destination managers. Anatolia –An International Jurnal of Tourism and Hospitality Research, 23 (1), Pp32-48.

    Gibson, S. & Brooks, C. (Oct. 16, 2010). Teachers’ perspectives on the effectiveness of a locally planned professional development program for implementing new curriculum. ATA Scial studies Conference, Jasper, AB

    Griffin, P., McGaw, B., & Care, E. (2012). The Changing Role of Education and Schools. In P. Griffin, B. McGaw, & E. Care (Eds.), Assessment and Teaching of 21st Century Skills (pp. 1-16). Dordrecht, Germany: Springer Science+Business Media B.V.http://dx.doi.org/10.1007/978-94-007-2324-5_2

    Hertin J, Berkhout F, Moll S, Schepelmann P. (2011). Indicators for monitoring integration of environment andsustainable development in enterprise policy. Final Report. SPRYdScience and Technology Policy Research,University of Sussex; 31 January.

    Martilla, J., & James, J. (1997). Importance-performance analysis. Journal of Marketing 41(1), Pp77-79.

    Oliver Kuras, David Beamish, Philip I. Meldrum, and Richard D. OgilvyFundamentals of the capacitive resistivity techniquehttps://doi.org/10.1190/1.2194892.

    Patel, B., Chavda., (2013). Rural Enterpreneurship in India: Challenge and Problemes, International Journal of Advance Research in Computer Science Management Studies Kirit Chavda, Volume 1, Issue 2, PP 28-37.

    Patel, B., Chavda., (2013). Rural Enterpreneurship in India: Challenge and Problemes, International

    • of Advance Research in Computer Science Management Studies Kirit Chavda, Volume 1, Issue 2, PP 28-37.

    Pina I. P. A., and Delfa M.T.D., (2005). rural tourism demand by type of accommodation, Tourism

    Pina I. P. A., and Delfa M.T.D., (2005). rural tourism demand by type of accommodation, Tourism.          

    Rodríguez‐Pose A. (2009). Fiscal Decentralization and Economic Growth in Central and Eastern Europe. Volume40, Issue3. September 2009. Pages 387-417.

    Rodríguez-Pose A . Ezcurra R. (2009).  (Departamento de Economia, Universidad Publica de Navarra) July 2009, Does Decentralization Matter for Regional Disparities? A Cross-Country Analysis, * SERC, Department of Geography and Environment, London School of Economics

    Taplin, R. (2012). Competitiveness importance- performance analysis of an Austraian wildlife park. Tourism Distribution Channels Practice, Issues and Transformation. London, Continuum.

    Urbano, D., Audretsch, D., Aparicio, S. et al. Does entrepreneurial activity matter for economic growth in developing countries? The role of the institutional environment. Int Entrep Manag J 16, 1065–1099 (2020). https://doi.org/10.1007/s11365-019-00621-5

    https://parsmodir.com/db/marketing/ipa.php

    https://sanaye20.ir/ipa/