آسیب‌شناسی توسعه دریامحور حوزه خلیج فارس و دریای مکران با تاکید بر عوامل بیرونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)، نوشهر، ایران.

2 دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، تهران، ایران.

10.22124/gscaj.2024.24182.1226

چکیده

توسعه دریامحور از مفاهیم مطرح در چند دهه اخیر بوده که توسط نظریه پردازان توسعه دریایی مطرح گردیده است. این مفهوم به‌ویژه برای ایران به عنوان یک کشور دریایی بسیار حائز اهمیت است و راه میان‌بر توسعه برای این کشور است. در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی آسیب‌شناسی توسعه دریامحور حوزه خلیج فارس و دریای مکران تجزیه و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سواحل مکران و بخش بزرگی از سواحل خلیج فارس بکر مانده­اند و تاکنون از منظر مولفه­های  توسعه مورد غفلت قرار گرفته اند. این در صورتی است با گسترش سرمایه گذاری و ایجاد زیر ساختهای لازم توسعه ساز می توان ظرفیت بالقوه این سواحل را به ظرفیت بالفعل بدل نمود و توسعه منطقه را فراهم نمود.  همچنین این سواحل در حوزه‌های مختلف توسعه دریامحور از قبیل اسکان بخشی از جمعت فلات مرکزی و کم آب ایران به شرط ایجاد شهرهای ساحلی جدید، توسعه  حمل‌و‌نقل دریایی، تولید انرژی دریایی، مواد خام و معدنی دریایی و گردشگری دریایی، دارای اهمیت بسیار است.  در کنار توجه به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل، دلایل عدم توسعه این مناطق نیز به تسهیل توسعه دریامحور و درک شرایط کمک شایانی می‌کند. به طور کلی عدم توسعه دریامحور این مناطق به دلیل نبود برنامه توسعه دریا محور، عدم جذب سرمایه  به‌ویژه سرمایه‌گذاری خارجی است.  این وضعیت نیز به نوبه خود ناشی از عوامل اولیه‌ مانند تحریم‌های بین‌المللی و یکجانبه و عدم پیوستن به گروه‌ ویژه اقدام مالی و پیروی از توصیه‌نامه‌های‌ آن؛ و عوامل ثانویه مانند عضویت دائم ایران در سازمان تجارت جهانی و پیوستن و تقویت کریدورهای بین‌المللی با محوریت خلیج فارس و دریای مکران است. اهمیت برداشتن موانع فوق، در باب ورود تکنولوژی‌ به ایران نیر دارای اهمیت  است. ورود تکنولوژی‌های جدید نیز به نوبه خود می‌تواند تسهیل‌گر توسعه دریامحور باشد. امکان توسعه ایران از طریق توسعه دریامحور به‌ویژه با اتکاء بر حوزه خلیج فارس و دریای مکران نیز بیش از سایر طرق مطروحه، میسر و بالقوه است. بنابراین حل و فصل اختلافات منطقه‌ای و بین‌المللی و کاهش سطح تنش جهت رفع تحریم‌های یکجانبه و بین المللی، عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت و تقویت کریدورها با محوریت ایران و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی و پیروی از 40 توصیه این نهاد اثر گذار است.

تازه های تحقیق

  • مهم‌ترین علت عدم توسعه دریامحور حوزه خلیج فارس و دریای مکران، عدم سرمایه‌گذاری به‌ویژه سرمایه‌گذاری خارجی است.
  • تحریم‌های بین‌المللی، عدم پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی و توصیه‌های 40 گانه آن، عدم پیوستن به سازمان تجارت جهانی و فعال نشدن کریدورهای بین‌المللی، از مهم‌ترین علل عدم سرمایه‌گذاری خارجی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار