آسیب‌شناسی توسعه دریامحور حوزه خلیج فارس و دریای مکران با تاکید بر عوامل بیرونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)، نوشهر، ایران.

2 دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، تهران، ایران.

10.22124/gscaj.2024.24182.1226

چکیده

توسعة دریامحور از مفاهیم مطرح در چند دهة اخیر است. این مفهوم به‌ویژه برای کشورهای دریایی بسیار مهم و راه میان‌بر توسعه برای این‌گونه از کشورها است. ایران نیز یکی کشورهای دریایی است که خلیج فارس و دریایی مکران از مهم­ترین مناطق دریایی آن است. طبق شاخصه‌های نظریة قدرت دریایی ماهان، این مناطق ظرفیت بسیار بالایی را برای ایران فراهم کرده است تا در صورت امکان بتواند به یک قدرت دریایی بالقوه تبدیل شود. پرسش اصلی این پژوهش در باب دلایل بیرونی و بین‌المللی عدم توسعه دریامحور این مناطق است. اهمیت خلیج فارس و دریای مکران از منظر راهبردی، اقتصادی و لجستیکی به‌ویژه در حوزه‌های مختلف توسعه دریامحور از قبیل حمل‌و‌نقل دریایی، انرژی، مواد خام و معدنی دریایی و گردشگری دریایی، بسیار زیاد است. در کنار توجه به ظرفیت‌های نظری و عملی موجود، دلایل عدم توسعه این مناطق نیز به تسهیل توسعه دریامحور و درک شرایط کمک شایانی می‌کند. به‌طور کلی عدم توسعه دریامحور این مناطق به‌دلیل عدم سرمایه‌گذاری به‌ویژه سرمایه‌گذاری خارجی است. این امر نیز به نوبه خود ناشی از عوامل اولیه‌ مانند تحریم‌های بین‌المللی و یکجانبه و پیوستن به گروه‌ ویژه اقدام مالی و پیروی از توصیه‌نامه‌های‌ آن؛ و عوامل ثانویه مانند عضویت دائم ایران در سازمان تجارت جهانی و پیوستن و تقویت کردیدورهای بین‌المللی با محوریت خلیج فارس و دریای مکران است. اهمیت برداشتن موانع فوق، در باب ورود تکنولوژی‌های به ایران است. ورود تکنولوژی‌های جدید نیز به نوبه خود می‌تواند تسهیل‌گر توسعه دریامحور باشد. امکان توسعه ایران از طریق توسعه دریامحور به‌ویژه با اتکاء بر حوزه خلیج فارس و دریای مکران نیز بیش از سایر طرق مطروحه، میسر و بالقوه است. بنابراین برای از میان برداشتن این عوامل، حل و فصل اختلافات منطقه‌ای و بین‌المللی و کاهش سطح تنش به‌ نوعی که در مورد تحریم‌های یکجانبه، عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت و تقویت کریدورها با محوریت ایران اثرگذار باشد، ضروری است. همچنین پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی و پیروی از 40 توصیه این نهاد دارای اهمیت وافر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار