ارائة چارچوب تصمیم‌گیری برای سنجش عوامل مؤثر بر توسعة گردشگری ساحلی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

گردشگری ساحلی پتانسیل ایجاد فرصت‌های اقتصادی و اشتغال در بسیاری از کشورها را دارد. هدف از تحقیق حاضر، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی ایران با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه است. بدین منظور، ابتدا عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی در ایران با استفاده از ادبیات موضوع و بهره‌گیری از نظرات خبرگان و روش دلفی فازی شناسایی شدند. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از دید شیوة گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان صاحب‌نظر در زمینة گردشگری ساحلی ایران تشکیل می‌دهند. با استفاده از روش نمونه‌گیری قضاوتی از نظرات 15 نفر از خبرگان در حوزة تحقیق استفاده شده است. پس از گردآوری داده‌ها، با استفاده از روش آنتروپی شانون اهمیت و وزن هر یک از عوامل مشخص می‌شود. سپس با استفاده از روش ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) به ارزیابی و اولویت‌بندی عوامل پرداخته شده است. براساس روش آنتروپی، عامل «بازاریابی و تبلیغات در مورد جاذبه‌های گردشگری مناطق ساحلی» از بیشترین اهمیت در حوزة توسعه گردشگری ساحلی ایران برخوردار است. نتایج تحقیق نشان داد که در بین عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی ایران، «امنیت مناطق ساحلی»، «ایجاد فرصت اشتغال و توجه به محصولات و مشاغل محلی در مناطق ساحلی» و «امکانات تفریحی در مناطق ساحلی» دارای بالاترین اولویت می‌باشند.

تازه های تحقیق

- با شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی در ایران به ارزیابی و اولویت‌بندی این عوامل پرداخته شد.

- از نتایج تحقیقات عوامل موثر بر توسعه گردشگری ساحلی می‌توان جهت برنامه‌ریزی بهتر توسعه گردشگری ساحلی ایران بهره برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسماعیل‌زاده، حسن و اسماعیل‌زاده، یعقوب (1396). شناسایی مولفه‌های تاثیزگذار و تاثیزپذیز گردشگری پایدار در شهزهای ساحلی (مطالعه موردی: بندر انزلی). فضای جغرافیایی، 17(60)، صص. 77-55.
باقری، فاطمه (1399). بررسی و تحلیل روند مطالعات گردشگری ساحلی و دریایی در ایران. مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 1(2)، صص. 52-29.
پرچکانی، پروانه؛ هاشمی، سید سعید و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1398). عوامل مؤثر در تعیین رویکرد مدیریتی برندسازی پایدار مقصدهای گردشگری ساحلی (مورد مطالعه: منطقه ساحلی چابهار). مطالعات اجتماعی گردشگری، 7 (14)، صص. 257-227.
تباوار، علی‌اصغر (1397). تأثیر ابعاد ارتباطات بازاریابی یکپارچه بر بهبود تجربه مشتریان در صنعت گردشگری ساحلی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 11(42)، صص. 102-83.
درویشی، رضا؛ رضایی، محمدرضا و شمس‌الدینی، علی (1397). تحلیلی بر قابلیت‌های توسعه گردشگری ساحلی در بندر دیلم با استفاده از مدل‌های کمی. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 10(4)، صص 280-267.
دهقانفرد، سکینه و قاسمی‌زاد، علیرضا (1396). شناسایی مشکلات توسعة صنعت گردشگری استان ساحلی بوشهر و ارائه راهکارهای مناسب. گردشگری و توسعه، 6(10)، صص. 194-178.
رضایی شهابی، رامین و صالحی حیدرآباد، یاسر (1394). بررسی و تحلیل بازارهای گردشگری شهرهای ساحلی خلیج فارس. فصلنامه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، 2(6)، صص. 58-37.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ رمضان‌نژاد، یاسر و پورطاهری، مهدی. (1396). سنجش رضایت گردشگران از مقاصد گردشگری ساحلی مناطق روستایی استان گیلان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(3)، صص. 585-571.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و رمضان‌نژاد، یاسر. (1397). تحلیل ظرفیت ارتباطات سازمان‌های متولی مقاصد گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: مقاصد روستایی استان گیلان). برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 22(2)، صص. 187-167.
رمضان‌نژاد، یاسر و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا. (1398). ارزیابی ظرفیت مدیریتی سازمان‌های متولی مقاصد گردشگری ساحلی روستایی استان گیلان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 51(1)، صص. 110-97.
شاهپوری، احمدرضا؛ امیرنژاد، حمید و قربانی، محمد (1400). الگوی گردشگری ساحلی دریای مازندران مبتنی بر پرداخت برای خدمات اکوسیستم. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 13(1)، صص. 174-147.
شیعه، اسماعیل و علی‌پور اشلیکی، سجاد (1389). تحلیل عوامل کیفیت‌بخش محیط گردشگری ساحلی با توجه به معیارهای گردشگری پایدار (مطالعه موردی سواحل شهر رامسر). آرمانشهر، 5، صص. 167-155.
ضرغام بروجنی، حمید و عزیزی، فاطمه (1396). ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه‌ی گردشگری محوطه‌های باستانی و تاریخی (رویکرد فازی). تاریخ و فرهنگ، 44(2)، صص. 32-9.
عابدی سماکوش، محبوبه؛ فرزان، فرزام؛ دوستی، مرتضی و هنرور، افشار (1398). بررسی عوامل موثر در جذب گردشگران ورزشی فعال به گردشگری ساحلی دریای خزر. مجله علوم و فنون دریایی، 18(3)، صص. 74-61.
عابدی سماکوش، محبوبه؛ فرزان، فرزام؛ دوستی، مرتضی و هنرور، افشار. (1400). موانع توسعة گردشگری ورزش‌های آبی-ساحلی در ایران. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(54)، صص. 234-207.
عابدینی، اصغر، ساکت‌حسنلویی، میثم و اظهری، علی (1399). توسعه گردشگری طبیعی (ساحلی) با رهیافت تقویت پایداری منظر طبیعی (مطالعه موردی: محدوده سد حسنلو نقده). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 9(1)، صص. 122-107.
قادری، اسماعیل؛ باقری، فاطمه؛ فرزین، محمدرضا و کاظمیان، غلامرضا (1397). مدیریت گردشگری ساحلی؛ تحلیل رویکرد یکپارچه. گردشگری و توسعه، 7(4)، صص. 204-175.
مشبکی اصفهانی، علیرضا؛ اعتصام، ایرج؛ ماجدی، حمید و مختاباد امرئی، سید مصطفی. (1399). راهبردهای بهینه جهت مقابله با پیامدهای زیست‌محیطی آینده در معماری ساحلی (گردشگری ساحلی در جزیره کیش). مطالعات هنر اسلامی، 39(17)، صص. 439-418.
Aji, R. R., Faniza, V. (2021). Land Cover Change Impact on Coastal Tourism Development near Pacitan Southern Ringroad. MIMBAR: Jurnal Sosial dan Pembangunan, 37(1), pp. 101-109.
Bujosa, A., Riera, A., and Pons, P. J. (2015). Sun-and-beach tourism and the importance of intra-destination movements in mature destinations. Tourism Geographies, 17(5), pp. 780-794.
Chen, C. L., Bau, Y. P. (2016). Establishing a multi-criteria evaluation structure for tourist beaches in Taiwan: A foundation for sustainable beach tourism. Ocean & Coastal Management, 121, pp. 88-96.
Chen, M. K., Wang, S. C. (2010). The use of a hybrid fuzzy-Delphi-AHP approach to develop global business intelligence for information service firms. Expert Systems with Applications, 37(11), pp. 7394-7407.
Das, S., Bhattacharya, S. (2021). Factors affecting beach walkability-Tourists’ perception study at selected beaches of West Bengal, India. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 35, 100423.
Daskin, M., Tiril, A., and Bozkurt, A. (2020). Coastal tourism development in Sinop as an emerging rural destination: A preliminary study from the residents’ perspective. Tourism & Management Studies, 16(2), pp. 16-25.
Hall, M. (2011). Trends in ocean and coastal tourism: the end of the last frontier? Ocean & Coastal Management, 44(9-10), pp. 601-618
Hanafiah, M. H., Jamaluddin, M. R., and Kunjuraman, V. (2021). Qualitative assessment of stakeholders and visitors perceptions towards coastal tourism development at Teluk kemang, port dickson, Malaysia. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 35, 100389.
Hasyim, D., Gunawan, A., Sudi, M., Mustafa, D., and Rijal, R. (2020). The Government’s Role in the Development of Yendi Beach Tourism Destinations in Biak Numfor Regency. Jurnal of Ad'ministrare, 6(2), pp. 189-186.
Hidayanti, D. S., Sukana, M. (2022). The Impact of Tourism Development on the Socio-Economic Condition of the Community Around Tanjung Pakis Beach, Karawang, West Java. International Journal of Research Publication and Reviews, 3(7), pp. 845-847.
Honey, M., Krantz, D. (2007). Global Trends in Coastal Tourism. Marine Program, World Wildlife Fund, USA.
Jarratt, D., Davies, N. J. (2020). Planning for climate change impacts: coastal tourism destination resilience policies. Tourism Planning & Development, 17(4), pp. 423-440.
Karadağ Ak, Ö., Hazar, A., and Babuşcu, Ş. (2022). Evaluation of the financial performance of development and investment banks with entropy-based ARAS method. Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, pp. 1-21.
Kenan, T. (2015). Improving the Effectiveness of E-Learning Implementation in the School of Engineering at Tripoli University (Doctoral dissertation, University of Huddersfield).
Liu, R., Wang, Y., and Qian, Z. (2019). Hybrid SWOT-AHP analysis of strategic decisions of coastal tourism: A case study of Shandong Peninsula blue economic zone. Journal of Coastal Research, 94(SI), pp. 671-676.
Mahjouri, M., Ishak, M. B., Torabian, A., Abd Manaf, L., and Halimoon, N. (2017). The application of a hybrid model for identifying and ranking indicators for assessing the sustainability of wastewater treatment systems. Sustainable Production and Consumption, 10, pp. 21-37.
Meng, F. I. (2010), Implementation and testing of the Method of Splitting Tsunami (MOST) model, OAA, Tech, Memo, ERL PMEL-112.
PAPAGEORGİOU, A. (2019). Developing a sufficient and effective coastal tourism model. Journal of Tourism Leisure and Hospitality, 1(1), pp. 29-34.
Paramulia, O. C., Sumarauw, J. S. (2022). Marketing Strategy for Development of Pananuareng Beach Tourism Destinations, Sangihe Islands Regency. International Journal of Development and Public Policy, 2(2), pp. 33-42.
Polnyotee, M., Thadaniti, S. (2015). Community-based tourism: A strategy for sustainable tourism development of Patong Beach, Phuket Island, Thailand. Asian Social Science, 11(27), p. 90.
Rao, S., Perry, C. (2003). Convergent interviewing to build a theory in under-researched areas: principles and an example investigation of internet usage in inter-firm relationships. Qualitative Market Research: An International Journal, 6(4), pp. 236-247.
Sohn, J. I., Alakshendra, A., Kim, H. J., Kim, K. H., and Kim, H. D. (2021). Understanding the new characteristics and development strategies of coastal tourism for post-COVID-19: A case study in Korea. Sustainability, 13(13), p. 7408.
Suryatni, M., Hs, R., Daeng, A., Alamsyah, A., Alhempi, R. R., Bunda, S. P., and Endri, E. (2022). Analysis of attitude and community participation in the development of Cemara beach area in west Lombok Nusa Tenggara Indonesia. Academy of Strategic Management Journal, 20(6), pp. 1-9.
Syahrial, S., Badollahi, M. Z. (2020). Development of a Community-Based Marine Tourism Attraction in the Samboang Beach in Bulukumba Regency. Journal La Bisecoman, 1(2), pp. 1-9.
Terry, B. D. (2009). Fundamental dimensions and essential elements of exemplary county extension offices: A Delphi study. University of Florida.
Ullah, Z., Khan, J., and Haq, Z. U. (2018). Coastal Tourism & CPEC: Opportunities and Challenges in Pakistan. Journal of Political Studies, 25(2), pp. 261-272.
UNWTO. (2018). UNWTO tourism highlights (2018 Edition). Madrid: United Nations World Tourism Organization.
Walton, T. R., Shaw, W. S. (2021). Overseas tourists negotiating risk at Australian beaches. Tourism Geographies, 23(5-6), pp. 1073-1093.
Wesley, A., Pforr, C. (2010). The governance of coastal tourism: Unravelling the layers of complexity at Smiths Beach, Western Australia. Journal of Sustainable Tourism, 18(6), pp. 773-792.
Zavadskas, E. K., Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making. Technological and economic development of economy, 16(2), pp. 159-172.