جامعه محلی و توسعه گردشگری دریایی (نگرش جامعه میزبان نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی محیط زیست، دانشگاه مازندران،بابلسر، ایران

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

گردشگری دریایی در سال­های اخیر یکی از شاخه­های پرطرفدار گردشگری در سطوح بین‌المللی محسوب می‌شود که بخش زیادی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. موضوع اصلی این تحقیق نگرش جامعة محلی نسبت به توسعة گردشگری دریایی در استان مازندران است. در این تحقیق، با توجه به فضای مفهومی گردشگری دریایی، نگرش جامعة میزبان از سه بعد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی نسبت به توسعة گردشگری دریایی مورد توجه قرار گرفت. به لحاظ روش‌شناسی، تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی است که با استفاده از ابزار پرسشنامه، اقدام به جمع آوری داده­ها شده است. جامعه آماری کلیه ساکنان شهرهای ساحلی استان مازندران که 397 نفر از آنان به‌عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. اعتبار ابزار، اعتبار صوری و پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (ظرفیت تحمل 0/752) مورد تأیید واقع شده است. یافته­ها نشان داد میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری دریایی(از نمره 5)، در بعد اقتصادی 2/67، در بعد اجتماعی  2/34 و نهایتا، در بعد محیط زیستی به میزان 2/11 بوده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نیز نشان داد که به طور کلی، نگرش جامعة محلی نسبت به توسعه گردشگری در حد پایین می‌باشد. با توجه به این که حمایت اجتماعی جامعة محلی از توسعه گردشگری دریایی، لازمه توسعه و موفقیت طرح های توسعه ای می باشد، پیشنهاد می شود که سیاست‌گذران و برنامه‌ریزان محلی، قبل از اقدام توسعه‌ای و اجرای برنامه‌های توسعة گردشگری، نسبت به جلب توجه مردم محلی و ایجاد نگرش نسبت به توسعه گردشگری دریایی اقدام نمایند.

کلیدواژه‌ها


اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران (1399). گزارش وضعیت احداث اسکله‌ها، ساری: معاونت گردشگری.
اسحاقی، روح ا... (1399). توسعه مراکز گردشگری ساحلی و دریایی: ساری، استانداری مازندران.
اندام، رضا؛ مرتضایی، لیلا و ناظمی، مهدی (1399). شناسایی و اولویت بندی انگیزه­های مشارکت زنان در ورزش­های تفریحی آبی، پژوهش مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 31(16): doi:10.22080/JSMB.2020.5630.1802
پوراحمد، احمد؛ فردوسی، سجاد و شاه محمدی، حمیدرضا (1395). بررسی شاخص‎های گردشگری دریایی در استان‎های ساحلی ایران، فصلنامه علوم و فناوری دریا،  78: ص 64-55.
حسینی اصل، سیده نرگس؛ اکرمی، حمیدرضا (1394). ‌آسیب شناسی گردشگری دریایی در ایران و راهکارهای توسعه در افق چشم انداز 1404، کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط زیست و گردشگری.
زاهدی، شمس‌السادات (1385). مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار با تأکید بر محیط زیست، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
دربان آستانه، علیرضا؛ فردوسی، سجاد و شاه محمدی، حمیدرضا (1397). شناسایی مطلوب­ترین نقاط جهت احداث سایت گردشگری دریایی-مطالعه موردی: شهرستان تنکابن، اطلاعات جغرافیایی، 27 (106): ص 239-229.
سازمان بنادر و دریانوردی (1398). اجرای موفق طرح گردشگری دریای مازندران با تمرکز بر ایمنی گردشگران، کد خبر 179و46 فروردین 1398https://www.pmo.ir/fa/news
شیخ، آرمان؛ جعفری، علی؛ یارعلی، نبی اله و ستوده، احد (1392). ارزیابی ظرفیت برد گردشگری منطقه حفاظت شده قیصری در استان چهارمحال و بختیاری، بوم شناسی کاربردی، سال دوم، شماره پنجم، ص 63-51.
صمدی طاری، زهرا؛ نوری، جعفر و رضا ارجمندی (1399). مدیریت راهبردی توسعه پایدار گردشگردی در مناطق ساحلی با استفاده از مدل SWOT و ماتریس QSPM (منطقه مورد مطالعه: استان مازندران)، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره1: ص 245-227.
عباس‌زاده تهرانی، نادیا (1387). تلفیق مفاهیم ظرفیت برد در فرایند برنامه‎ریزی و مدیریت شهری مطالعه موردی: تدوین شاخص‎های فضایی تولید زباله در کلانشهر تهران، مجله علوم محیطی، شماره2: ص 108-104.
قادری، اسماعیل؛ کاظمیان، غلامرضا و باقری، فاطمه (1398). ارزیابی اهمیت عملکرد ابعاد و شاخصهای مدیریت یکپارچه گردشگری در سواحل استان مازندران، جغرافیا و پایداری محیطی، 9 (2): ص 65-45.
لطیفیان، احمد و مولوی، هما (1394). اهمیت صنعت گردشگری دریایی در توسعه شهر گیلان، اولین کنفرانس مدیریت و کارآفرینی در شرایط اقتصاد مقاومتی.
مدنی، شیما (1391). برآورد سهم مشارکت دریاها و اقیانوس در اقتصاد ملی ایران، نشریه علمی - پژوهشی اقیانوس‌شناسی، 12(3): ص 95-87.
مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی کشور (1399)،https://iraniczm.pmo.ir/
مهندسین مشاور سبز اندیش پایش (1385). طرح توسعه صنعت گردشگری در محدوده ساحلی دریای مازندران.
نهرلی، داود و رضایی، سحر (1381). بررسی و معرفی ظرفیت برد تفرجگاهی، مجله محیط شناسی، شماره 29:  ص 68-66.
Colgan, C. S. (2003). Measurement of the ocean and coastal economy: theory and methods. National Ocean Economics Project, USA.
Danehkar, A.,(2002). Sea sensitive areas Of Iran and view of development. 5th international conference on coasts, ports and marine Structures. Ramsar. 4-17 oct, pp. 102-108.
De Castro-Maqueda, Guillermo,Gutierrez-Manzanedo, Jose V.  Lagares-Franco, Carolina  and de Troya-Martin ,Magdalena(2021). Sun Exposure during Water Sports: Do Elite Athletes Adequately Protect Their Skin against Skin Cancer?. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021, 18, 800. https://doi.org/ 10.3390/ijerph18020800.
Edgren, G. (1993). Expected Economic and Demographic Development in Coastal World Wide, National Institute for Coastal and Marine Management, Coastal Zone Management Centre, Noordwijk, Netherland. Pp. ‏367-370.‏
Goodwin, Harlod; Santilli, Rosa(2009), Community-Based Tourism: success? ICRT Occasional Paper 11.Greenwich unpublished.
Gursoy, Dogan; Jurowski, Claudia and Uysal, Muzaffer; Resident Attitudes A structural Modeling Approach; Vol 29(1): 2002
Hitchins R and Highstead J (2005) Community Based Tourism in Namibia ComMark Trust Johannesburg.
Kildow, J. T., & McIlgorm, A.(2010). The importance of estimating the contribution of the oceans to national economies. Marine Policy, Vol. 34, No. 3, pp. 367-374.
Kog, Erdogan(2016), Turkish marine tourism: An untapped market segmentation with a promising potential: A new product and destination development opportunities, Journal of Marine Tourism, Issue 1, Vol.1
Kurt, S., Karaburun, A., & Demirci, A.(2010). Coastline changes in Istanbul between 1987 and 2007. Scientific Research and Essays, Vol. 5, No. 19, pp. 3009-3017.‏
Liu, J. C., Sheldon, P. J. & var, T; Resident perceptions of the environment impacts of tourism of tourism. Annals of Tourism Research. 14, 1987
Milton, T (2020). Sports tourism in Tamil Nadu-Problems and prospects, Malaya Journal of Matematik, Vol. S, No. 2, 1492-1497.
-Nghi ,Tran,Thanh I.an,Nguyen, Dinh Thai , Nguyen ,Mai ,Dang , Thanh , Dinh Xuan. (2007) . Tourism carrying capacity assessment for Pong Nhake Bang and Dong Hoi , Quang Binh Province , VNU Journal of Science ,Earth Scienves ,23,pp80.
Nouri, J., Danehkar, A., & Sharifipour, R. (2007). Ecological sensitivity of the persian gulf coastal region (Case study: Bushehr province). Journal of Applied Sciences and Environmental Management, Vol. 11, No. 3.
Pak, A., & Farajzadeh,  M., (2007), “Iran's Integrated Coastal Management plan: Persian Gulf, Oman Sea, and southern Caspian Sea coastlines”, Ocean & Coastal Management, 50: 754 -773.
Pak, A., & Farajzadeh,  M., (2007), “Iran's Integrated Coastal Management plan: Persian Gulf, Oman Sea, and southern Caspian Sea coastlines”, Ocean & Coastal Management, 50: 754 -773.
Pak, A., & Farajzadeh, M. (2007). Iran's integrated coastal management plan: Persian Gulf, Oman Sea, and southern Caspian Sea coastlines. Ocean & Coastal Management, Vol. 50, No. 9, pp. 754-773.‏
Santilli R (2008) Community-Based Tourism: an Assessment of the Factors for Success University of Silveria, luis; Santos, Norberto; Moreia, Claudete Oliveira; Ferreia(2020),Nautical tourism in the north Atlantic: The development of yachting in the Azores Islands, https://www.researchgate.net/publication/336533541.
 The Mountain Institute, (2000) Community-Based Tourism for Conservation and Development: A Resource Kit, The Mountain Institute: 1 WWF International (2001) Guidelines for community-based ecotourism development WWF
International.
World Tourism Organization and World Travel and Tourism Council. (1992). Agenda 21 for the travel and tourism industry: Towards environmentally sustainable development. World Tourism Organization, World Travel and Tourism Council, London, UK.