عوامل کیفیت‌بخش محیط گردشگری روستاهای ساحلی شهرستان تالش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی- مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشیار گروه برنامه‌ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، ‚ اردبیل، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‎ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

گسترش فعالیت‌های گردشگری در مکان‌های روستایی از عوامل مختلف اثر می‌گیرد که از آن میان می‌توان به کیفیت محیطی نواحی روستایی اشاره کرد، بالابردن کیفیت مکان‌های روستاهای گردشگرپذیر نیاز به شناخت و سنجش کیفیت محیطی در روستا است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل کیفیت‌بخش محیط گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان تالش انجام جامعه است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۱۵ روستای ساحلی شهرستان تالش است که دارای ۳۲۰۱ است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۱ برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه‌ها در روستاها، متناسب با تعداد جمعیت آن‌ها توزیع شد. جهت تحلیل موضوع چهارچوبی از شاخص‌های زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی بر اساس مطالعات سایر پژوهش‌گران انتخاب گردید. روایی صورت پرسشنامه توسط پانل متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی برای بعد زیست محیطی 0/77، بعد کالبدی عملکردی 0/74 و  برای بعد اجتماعی 0/78 بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی یافته‌ها نشان می‌دهد شاخص‌هایی که جهت کیفیت محیطی مورد بررسی قرار گرفت دارای میانگینی پایین‌تر از حد متوسط بودند و می‌توان بیان نمود که جامعه میزبان(سرپرتان خانوار) از شاخص‌های کیفیت محیطی رضایت مطلوبی نداشتند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمیان، الهام؛ سروری، هادی و ثقه‌الاسلامی، عمیدالاسلام (۱۳۹۶). نقش گردشگری شهری در ارتقاء کیفیت محیطی فضاهای شهری، پنجمین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و توسعه شهری، کد مقاله: ICSAU05_1036.
ادبی فیروز جاه، جواد؛ کوزه چیان، هاشم و احسانی، محمد (۱۳۸۸). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی کشور با تأکید بر جاذبه های طبیعی ورزشی، نشریه مدیریت ورزشی، 1(1): ص 81-67.
اکبریان رونیزی، سعیدرضا؛ شیخ بیگلو، رعنا (۱۳۹۴). سنجش کیفیت محیط روستاهای گردشگری مطالعة موردی: بخش آسارا-شهرستان کرج، پژوهش‌های روستایی، 2(6): ص ۴۴۷-۴۳۳.
برزگر، صادق (۱۳۹۷). سنجش میزان رضایت‌مندی از کیفیت محیط مکان‌های گردشگری
مطالعه موردی: شهر گرگان، گردشگری شهری، 4(5): ص ۱۸-۱.
پورقیومی، علی؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ پور طاهری، مهدی؛ عسگری، علی؛ گلی، علی (۱۳۹۹). مفهوم‌سازی پدیدارشناسانه هسته‌ نهادی برنامه‌ریزی فضایی راهبردی کیفیت محیطی روستاهای شهرستان کازرون، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 2(11): ص ۲۴۹-۲۳۴.
حسام، مهدی؛ باغیانی، حمیدرضا، چراغی، مهدی (۱۳۹۶). ارزیابی کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری روستایی (مطالعه موردی: محور قلعه رودخان)، مجلّة پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 4(6): ص۲۴۱-۲۲۵.
حسن‌پور، محمود؛ داغستانی، سعید (۱۳۹۲). برنامه‌ریزی گردشگری، چاپ دوم، تهران: انتشارات مهکامه.
خسروی اندبیلی، سعید؛ ولی زاده اوغانی، محمدباقر (۱۳۹۲). ارزیابی عوامل موثر بر گردشگری در ناحیه ساحلی شهرستان تالش با استفاده از مدل راهبردی SWOT ، مطالعه موردی: سواحل روستای قروق، دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان.
درویشی، محمدرضا؛ رضایی، محمدرضا؛ شمس‌الدینی، علی (۱۳۹۷)، بررسی نقش گردشگری ساحلی در توسعه اقتصادی از نظر شهروندان، مطالعه موردی: بندر دیلم، جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 4(8): ص ۴۲۶-۴۱۱.
رمضان‌نژاد، یاسر؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا (۱۳۹۸). راهبردهای توسعه گردشگری ساحلی روستایی استان گیلان، مطالعات سکونتگاه‌های انسانی، 1(14): ص ۳۴-۱۹.
سجاسی قیداری، حمداله؛ صادقلو، طاهره (۱۳۹۵)، تحلیل و تبیین نقش کیفیت محیطی درجذب گردشگر به مقاصد گردشگری روستایی، مطالعه موردی: روستاهای گردشگری دهستان لواسان کوچک، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،  جلد ۱۳، 2: ص 49-32.
شاهپوری، احمدرضا؛ امیرنژاد، حمید؛ قربانی، محمد (۱۴۰۰). الگوی گردشگری ساحلی دریای مازندران مبتنی بر پرداخت برای خدمات اکوسیستم، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد ۱۳، 1: ص ۱۷۴-۱۴۷.
شبیری، ‌محمد؛ ‌‌میبودی، حسین؛ حاجی حسینی، افسانه (۱۳۹۲)، پیامدهای ‌محیط زیستی ‌گردشگران ‌بر ‌نواحی‌ ساحلی ‌دریای‌ مازندران ‌از ‌دیدگاه‌ مردم ‌و‌ مسئولین،‌ مجله‌ برنامه‌ریزی ‌و ‌توسعه‌ ‌گردشگری،‌ 5(2): ص ۱۴۴-۱۲۸.
شیعه، اسماعیل؛ علی‌پور، سجاد (۱۳۸۹). تحلیل عوامل کیفیت‌بخش محیط گردشگری ساحلی با توجه به معیارهای گردشگری پایدار، مطالعه موردی: سواحل رامسر، آرمانشهر، 5: ص ۱۶۷-۱۵۵.
علی‌اکبری، اسماعیل؛ کاظمی، سید مهدی؛ یاری، منیر (۱۳۹۷). برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری فرهنگی شهر سنندج با بهره‌گیری از تکنیک meta sowt، جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 1(9): ص ۳۰۶-۲۸۱.
فراهانی، راضیه؛ پور طاهری، مهدی؛ و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (۱۳۹۸). شناسایی و ارزیابی شاخص‌های سنجش کیفیت محیطی روستاهای هدف گردشگری مطالعة موردی: روستاهای هدف گردشگری استان تهران، فصلنامة‌علمی‌ـ‌پژوهشی‌گردشگری‌ و ‌توسعه، 1(8): ص ۲۹۸-۲۷۶.
مطیعی لنگرودی، حسن؛ حیدری، زهرا (۱۳۹۱). متنوع سازی اقتصاد روستاهای ساحلی با تاکید بر گردشگری صیادی، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 1(1): ص ۳۸-۱۹.
نعمتی، رضا؛ پورطاهری، مهدی و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (۱۳۹۹). سنجش مطلوبیت کیفیت محیطی در مناطق روستایی، مورد مطالعه: روستاهای استان لرستان، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 1(11): ص ۱۱۹-۱۱۳.
وردی‌پسندی، زیبا (۱۳۹۸). فرصت‌ها و چالش‌ها در گردشگری ساحلی، مطالعه موردی: غرب مازندران، پژوهش‌های گردشگری و توسعه پایدار، 2(2): ص ۲۲-۱۷.
Awedyk, M., Niezgoda, A (2016). New opportunities for future tourism after 25 years of political and socioeconomic transformation – foresight in Poland’s tourism planning. Journal of Tourism Futures. 2(2): 137-154.
Blazeska, D., Milenkovski A., Gramatnikovski, S (2015). The Quality of the Tourist Destinatination a Key Factor for Increasing their Attractiveness. UTMS Journal of Economics, 6 (2): 341–353.
China, C., M-Chiu Songan, P., Vikneswaran, N (2014). Rural Tourism Destination Competitiveness: A study on Annah Rais Longhouse Homestay, Sarawak, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 144, pp35 – 44.
Cong, C., Dam, X. D (2017). Factors affecting European tourists satisfaction in Nha Trang city (perceptions of destination quality), International Journal of Tourism Cities, 3(4), pp350-362.
Department of public health and strategic (2013). Planning Building Healthy Communities in Dumfries and Galloway Strategy and Action Plan  2008– 2013.
Di Betta, P. & C. Amenta (2013). Environmental Quality and Entrepreneurial Activity in Rural Tourism in Italy, Journal of Management and Sustainability, 3(1): 33-44.
Griffiths, A., Haigh, N., Rassias, J (2007). A framework for understanding Government Systems and Climate Chan: the Case of Austrilia, Europen Manengement Journal, 25(6): pp 415-427.
Moon, K.S., Kim, M., Ko, Y. J., Connaughton, D.P., Lee, J.H (2011). The influence of consumer’s event quality perception on destination image, Journal of Managing Service Quality, 21(3): pp 287-303.
Nunkoo, R. & Ramkissoon, H (2011). Small Island Urban Tourism: a Residents Perspective, Journal of Hospitality & Tourism Research, 35(2): pp 171-190.
Oila, M., Mrrtines. K., Gabriel, L (2012). Tourism Management in Urban Region: Brazile Vest Urban Region", Journal of Sustainable Tourism, Vol. 29: PP 567- 569.
Papeli Yazdi, Mohammad Hossein and Saghaei, Mehdi (2013). Tourism of Nature and Concepts, Tehran, Seventh Edition, Publication.
Philemon, J (2015). assessment of tourists, perception and satisfaction of Tanzania destination, European Scientific Journal University of Dar-es-salaam Business School, 11(13):107-119.
World Tourism Organization (2004). Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations A Guidebook, World Tourism Organization, Madrid.
WTTC (2018). Travel and Tourism Economic Impact 2015: World. World Travel and Tourism Council, London, UK.
yang, J., Yang, R., Chen, M. H., Hui, Ch (2021). Effects of rural revitalization on rural tourism, Journal of Hospitality and Tourism Management, Vol 47: PP 35-45.