بررسی میزان امنیت محیطی با تاکید بر رویکرد cpted (مطالعه موردی محله فرهنگ شهر رشت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ‎ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

رشد شهرها زمینه را برای انواع ازدحام و درهم تنیدگی ها فراهم می کند که ابن امر سبب می شود زمینه و بستر برای وقوع جرایم بیشتر شود. دیدگاه های مرتبط با پیشگیری جرایم از طریق طراحی محیطی می توانند ترکیب و طراحی محیط را طوری سامان دهند که امکان بروز جرایم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. بدین منظور در پژوهش حاضر جهت بررسی میزان امنیت محیطی با تاکید بر سپتددر محله ی فرهنگ رشت با استفاده از شیوه پیمایشی ، به شناسایی نقاط قوت و ضعف درونی و بیرونی محله از منظر امنیت محیطی و همچنین آزمون های پارامتریک t test و آزمون رتبه ای فریدمن بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج آزمون پارامتریک t این نتیجه حاصل آمد که از نگاه شهروندان و ساکنان محله از میان مولفه هایی که بیان گر سنجش وضعیت مولفه های پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در محله فرهنگ بودند، وفور قتل و جنایت در شهر با متوسط رتبه ۴.۴۴ در اولویت آخر و تاکید بر قوانینی که میتوانند امنیت را برای شهروندان تامین کنند با متوسط رتبه ۹۹در اولین اولویت بوده است. که این مساله و همچنین تاکید بر ترتیب قرارگیری سایر مولفه ها، وضعیت مطلوب امنیت محیطی در محله مذکور را نشان می دهد. همچنین نتایج آزمون فریدمن که جهت مقایسه توانمندی های محیطی جهت برقراری امنیت در محله فرهنگ به کار گرفته شده است نشان دادکه مولفه ی "سنت حکم می کند که در شرایط سخت به کمک همشهری هایمان بشتابیم" در اویت اول است.

کلیدواژه‌ها


اباذری، یوسف، صادقی فسایی، سهیلا، حمیدی، نفیسه (1387). احساس نامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره، نشریه پژوهش زنان، 1: ص 103-75.
ابراهیمی‎پور، صالح، حاجیان حسین‌آبادی، محمد، نجاتی، صادق (1397). تأثیر طراحی محیطی در کاهش جرم و جنایت در شهرها نمونه موردی بررسی منطقه 2 کلان‌شهر مشهد، پنجمین کنفرانس ملی عمران، معماری و شهرسازی، تهران؛ دانشگاه خوارزمی.
افشار کهن، جواد، رحیقی یزدی، محمد (1392). تأثیر عوامل محیطی و اجتماعی بر احساس امنیّت شهری (مورد مطالعه: محلات منتخب شهر یزد)، نشریه مطالعات جامعه شناختی شهری، 3(8): ص 78-59.
اکبری، امین، ملکی، امیر، زاهدی، محمد جواد، رستمی، شاه بختی (1395). تحلیل فضایی جامعهشناختی جرم سرقت از منزل در شهر کرمانشاه، نشریه مطالعات  و تحقیقات اجتماعی در ایران ،5(2): ص 295، 318.
الماسی‎فر، نینا؛ انصاری، مجتبی (1389). بررسی امنیت محیطی در پارک‎های منطقه‎ای به عنوان بخشی از فضاهای شهری از دیدگاه زنان و بر پایه رویکرد CPTED (مورد: پارک ساعی)، مدیریت شهری، 25: ص 34-34.
باقری، معصومه و زمانی، ابوالفضل و زمانی، محسن (1395). سناریوی ایجاد امنیت در فضا های شهری با استفاده از روش CPTED  با تاکید بر توانمند سازی امنیتی شهرها، فصلنامه مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری، 2(2): ص 9-1.
پورجعفر، محمدرضا؛ محمودی‎نژاد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی؛ انصاری، مجتبی (1387). ارتقا امنیت محیطی و کاهش جرائم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED" فصلنامه علمی پژوهش علوم و مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، 19(6): ص 82-73.
پیران، پرویز، (1384)، شهرنشینی در ایران، پایان تاریخ و شروع فصلی جدید. تهران؛ خانه هنرمندان ایران.
تقوایی، مسعود، ضرابی، اصغر، مغانی رحیمی، بهنام (1388). بررسی عوامل موثر بر میزان جرم در مناطق مختلف شهر شیراز، فصلنامه علوم اجتماعی، 48: ص 41-1.
تقوایی، مسعود، حقیقت، محمود (1393). فضاسازی پارک‌های شهر تهران و تأثیر آن بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: پارک‌های لویزان و پلیس)، جغرافیا (فصلنامه علمی - پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران)، 13(44): ص 181-161.
جیکوبز، جین (1386). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، ترجمه پارسی، حمیدرضا، افلاطونی، آرزو، تهران؛ دانشگاه تهران.
حیاتی، حامد؛ رستمی، فرنوش؛ پودات، زهرا (1397). بررسی عوامل موثر بر اهش جرایم فردی و افزایش امنیت در فضاهای شهری با استفاده از نظریه CPTED، معماری شناسی، 1(1): ص 10-1
جیسون، سوزان، ویلسون، پل آر (1390). طراحی محیطی جرم ستیز: پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی؛ ترجمه کلانتری، محسن، سلامی بیرامی، ابوذر، زنجان، آذرکلک.
ذوالفقاری، حسین، شایگان، فریبا (1390). بررسی جغرافیای جرم در شهر تهران، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، 2(4): ص 27-1.
زرقانی، سید هادی، بخشی شاد مهری، فاطمه (1393). برقراری امنیت شهری از طریق طراحی محیطی بر اساس مبانی اسلامی، هفتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران، تهران؛ دانشگاه خوارزمی.
زیاری، کرامت­اله، حیدری، اصغر، نجفی، اسماعیل، محمدی، پیمان (1395). ارزیابی مولفه­های نسل اول CPTET در پیشگیری از جرم (مطالعه موردی: محله دستغیب تهران)، نشریه جغرافیای انتظامی، 4(15): ص 28-1.
سلیمی سبحانی، محمدرضا، یاری، منیر، حیدری، جهانگیر (1394). رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی و منفعل­سازی کانون­های جرم­خیز شهری، تهران، نشریه پژوهش­های اطلاعاتی و جنایی، 10(3): ص 62-35.
صالحی امیری، سید رضا، خدائی، رضا، پورخیبری، رضا (1390). شاخص‎های تحلیل امنیت در فضاهای شهری، سومین کنفرانس برنامه‎ریزی و مدیریت شهری، مشهد؛ دانشگاه فردوسی.
ضابطیان، الهام، بمانیان، محمدرضا، رفیعیان، مجتبی (1389). بررسی الگوی برنامه‌ریزی کاربری فضاهای شهری مؤثر بر افزایش امنیت زنان (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر تهران)، فصلنامه علوم اجتماعی، 48: ص  148-108.
عبادی­نژاد، سید علی، امینی، داود (1394). مبانی جغرافیای انتظامی، تهران؛ سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا.
غفاری، علی، نعمتی­مهر، مرجان، عبدی، ثمانه (1392). تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی در محیط­های مسکونی، تهران، فصلنامه مسکن و محیط روستا، 32(144): ص 16-3.
فرید طهرانی، سایه (1390). ترس در فضای شهری، تهران: آرمانشهر.
کلانتری، محسن، سلامی بیرامی، ابوذر (1390). طراحی شهری و پیشگیری بزهکاری، زنجان: آذرکلک.
کلانتری، محسن (1380). بررسی جغرافیای جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان‌نامه دوره دکتری رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، به راهنمایی دکتر محمد تقی رهنمایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
لینچ، کوین (1383). سیمای شهر، ترجمۀ مزینی، منوچهر، چاپ ششم، تهران: دانشگاه تهران.
مستوفی الممالکی، رضا،  بهرامی، فریبا (1393). بررسی راهکارهای پیشگیری محیطی از جرم با استفاده از رویکرد CPTED، مشهد، نشریه دانش انتظامی خراسان رضوی، 6(24): ص 134-91.
میرمعینی، مهدی؛ جلیلی صدرآباد، سمانه (1398). سنجش امنیت محیطی با استفاده از تئوری چیدمان فضایی و تکنیک مکان سنجی، نمونه مطالعاتی: محله سرآسیاب تهران، جغرافیا، 17 (62): ص 241-218.
نیومن، اسکار (1394). خلق فضای قابل دفاع، ترجمۀ رواقی، فائزه، صابر، کاوه، تهران: طحان.
نظریان، اصغر، زیاری، یوسفعلی، خزاعی، نسا (1392). بررسی نظریات جرم­شناسی محیطی در ارتباط با پیشگیری از بزهکاری در محیط­های شهری، اصفهان، پژوهش­های علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 4(21): ص 68-47.
Abdul Malek Nurhayati. and Mariapan MARIAPAN.(2009).VISITORS PERCEPTION ON VANDALISM AND SAFETY ISSUES IN A MALAYSIAN URBAN PARK،Theoretical and Empirical Researches in Urban Management، Number 4(13).
Crowe, T. (2000). Crime Prevention through Environmental Design: Applications of Architectural Design and Space Management Concepts, 2nd ed., Oxford: Butterworth-Heinemann.
Cozen, P.M; Saville, G; Hillier, D. (2005). Crime prevention through environmental design (CPTED): a review and modern bibliography, Property Management, Vol. 23 No. 5, pp. 328-356.
Dekeseredy, W. S., Shahid, A., Renzetti, C. M., Schwartz, M. D., Dekeseredy, W. S. ;, Renzetti, C. M. ;, … Schwartzhuck, M. D. (2005). Reducing Private Violence against Women in Public Housing: Can Second Generation CPTED Make a Difference? Repository Citation Reducing Private Violence Against Women in Public Housing: Can Second Generation CPTED Make A Difference? Faculty Journal Articles Center for Research on Violence Against Women CRVAW Faculty Journal Articles. Paper, 300(1). Retrieved from http://uknowledge.uky.edu/crvaw_facpub\nhttp://uknowledge.uky.edu/crvaw_facpub/300
Engel, C., Beckenkamp, M., Glöckner, A., Irlenbusch, B., Hennig-schmidt, H., Kube, S., … Towfigh, E. (2014). International Review of Law and Economics First impressions are more important than early intervention : Qualifying broken windows theory in the lab. International Review of Law & Economics, 37, pp126–136. https://doi.org/10.1016/j.irle.2013.07.005
Gau, J. M., Corsaro, N., & Brunson, R. K. (2014). Journal of Criminal Justice Revisiting broken windows theory : A test of the mediation impact of social mechanisms on the disorder – fear relationship. Journal of Criminal Justice, 42(6), 579–588. https://doi.org/10.1016/j.jcrimjus.2014.10.002
Hinkle, J. C., & Yang, S. (2014). Journal of Criminal Justice A New Look into Broken Windows : What Shapes Individuals ’ Perceptions of Social Disorder ? ☆. Journal of Criminal Justice, 42(1),pp 26–35. https://doi.org/10.1016/j.jcrimjus.2013.11.002
Hedayati, M., Abdullah, A., & Ignatius, J. (2016). International Journal of Law , Crime and Justice Examining the effects of crime prevention through environmental design (CPTED ) on Residential Burglary, 46, pp 86–102.
Kim, D., & park, S. (2017). Improving community street lighting using CPTED : A case study of three communities in Korea. Sustainable Cities and Society, 28, 233–241. https://doi.org/10.1016/j.scs.2016.09.016
Khalizah, S., Othman, S., Hanisah, N., & Hashim, M. (2016). Surveillance by Design : Assessment using principles of Crime Prevention through Environmental Design (CPTED ) in urban parks. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 234, pp506–514. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.pp10.269
L.atlas, - Rondoll. (2013). 21st century security and cpted designing for critical infrastructure protection and crime prevention. CRC press. London and New York
Maguire-Jack, K., & Showalter, K. (2016). The protective effect of neighborhood social cohesion in child abuse and neglect. Child Abuse & Neglect, 52, pp29–37. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2015.12.011
Monahan, Torin.(2006).  Surveillance and Security,Technological Politics And Power In Every day Life,Taylor & Francis Group, New York-London.
Sampson, R. J., & Raudenbush, S. W. (2004). Seeing Disorder : Neighborhood Stigma and the Social Construction of “ Broken Windows ”, 67(4), 319–342.
Saville, G., & Cleveland, G. (1997). CPTED_2ndGeneration.pdf. 2nd Annual International CPTED Conference, Orlando, 3(5).