ارزیابی توانمندی‌ها و محدودیت‌های ژئومورفولوژیک و نقش آن در توسعه فیزیکی شهر (مورد مطالعه: شهر ساحلی بندرعباس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه آموزشی جغرافیا- ژئومورفولوژی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان ایران

2 دانشجوی دکتری تخصصی

3 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان ایران

10.22124/gscaj.2025.28328.1319

چکیده

در پژوهش حاضر، فرایندها و پدیده‌های ژئومورفولوژیک شهر بندرعباس و توسعه‌ای که طی سال های 1370-1400 داشته است، مورد بررسی قرار گرفت.  داده های مورد نیاز از منابع مختلف و همچنین داده‌های سنجش از دور جمع‌آوری شده و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، به لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز تبدیل شدند که شامل لایه های: زلزله، نزدیکی به کانون زلزله، سیل و آبگرفتگی، ریزش سنگ، زمین لغزش، گسل، نشست زمین، جزر ومد، امواج و طوفان‌های دریایی، طوفان‌های گرد و غبار با منشا خارجی، فرسایش بادی، پیشروی و پسروی دریا.می باشد . در ادامه جهت هم طیف نمودن لایه‌ها، با استفاده از تئوری منطق فازی، لایه‌ها استاندارد سازی شده‌اند. جهت استخراج ارزش نسبی هر یک از لایه‌ها در مشخص نمودن پهنه های ژئومورفولوژیکی، از روش تحلیل سلسله مراتبی (Fuzzy ANP)  استفاده  شده است. پس از ارزش گذاری نسبی لایه های اطلاعاتی، به روی هم گذاری لایه ها با استفاده از روش وزن دهی جمعی ساده (SAW)  اقدام گردید. همچنین به منظور بررسی میزان خطی در قسمت های گسترش یافته شهر در دهه های أخیر، ابتدا میزان گسترش فیزیکی شهر در سال های 1370 تا 1400 از تصاویر ماهواره ای لندست استخراج گردید و پس از مطابقت با نقشه های کاربری اراضی، روند گسترش فیزیکی شهر در بازه ی زمانی مورد نظر مورد بررسی قرار گرفت بدین منظور از روش Crosstab استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی روند گسترش شهری در بازه ی زمانی مورد نظر نشان می‌دهد که بیشترین گستردگی شهری در پهنه‌هایی بوده است که قابلیت ژئومورفولوژیکی کمتری دارند و این نیازمند مدیریت بیشتر در جهت دهی توسعه فیزیکی شهر بندرعباس در پهنه های با قابلیت ژئومورفولوژیک مناسب است.

تازه های تحقیق

  • پدیده‌های ژِئومور فولوژیک موثر در توسعه فیزیکی شهر بندر عباسعبارتند از زلزله . سیل .ریزش سنگ. زمین لغزش.  گسل. نشست زمین.  شیب. جزر ومد.  امواج و طوفان‌های دریایی. طوفان و گرد وغبار.  فرسایش بادی
  • نیمه جنوبی و جنوب غربی شهر بندر عباساز حداقل خطرات ژئومور فولوژی برخوردار است و دارای بستر مناسب برای گستردگی فضایی شهر می باشد.
  • اراضی واقع در منطقه 3 وهم چنین محلات قدیمی و بافت فرسوده شهر بندر عباسکه در نوار ساحلی  مرکزی و شرق بند رعباس قرار دارد برای توسعه مناسب نیست و از خطرات ژئومور فولوژیکی بالایی برخوردار می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار