اثر هویت فرهنگی بر ادراک اصالت، وفاداری به مقصد و رضایت گردشگران شهر رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی -مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

2 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

10.22124/gscaj.2025.27613.1305

چکیده

میراث ناملموس فرهنگی با پیوند گذشته به حال و آینده جوامع، در ایجاد و تقویت حسّ هویت افراد هر جامعهای نقش مهمی ایفا میکند. در این راستا یکی از راههای حفظ و ترویج این مواریث توجه به امر گردشگری می‌باشد. شهر رشت به‌عنوان یک مقصد گردشگری غنی از فرهنگ و تاریخ، فرصت‌های منحصر به فردی برای بررسی تأثیر هویت فرهنگی بر تجربیات گردشگران فراهم می‌آورد. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر هویت فرهنگی گردشگران بر اصالت، رضایت گردشگران و وفاداری مسافران در توسعه میراث فرهنگی ناملموس در شهر رشت می‌پردازد. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، روش تحقیق در این پژوهش از نوع همبستگی و در چارچوب روش­های تحلیلی است. داده­ها از طریق پرسشنامه گردآوری شد. نمونۀ آماری پژوهش با فرمول­کوکران 384 به­دست آمد. روایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و ضریب 0/91 تأیید شد. برای تجزیه­وتحلیل داده­ها، روش­های همبستگی و رگرسیون تک­متغیره و شاخص­های برازش داده-مدل محاسبه و مدل تحلیلی­ساختاری متغیر­های پژوهش ارائه شد. نتایج این پژوهش تجربی نشان می‌دهد که میان معیار هویت فرهنگی و ادراک اصالت رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. ادراک اصالت بر تجربه و رفتار گردشگران تأثیر می‌گذارد. متغیر هویت فرهنگی در کل 0/83 و 0/72 درصد از واریانس متغیر درک اصالت سازنده و وجودی را مورد تبیین قرار می ­دهد. بنابراین هنگام توسعه گردشگری میراث فرهنگی ناملموس، باید از رابطه بین هویت فرهنگی و ادراک اصالت گردشگران به خوبی استفاده کرد و به ارتقای رضایت گردشگران و وفاداری به مقصد توجه کامل داشت.

تازه های تحقیق

  • پژوهش حاضر نگاهی چندبعدی به عوامل اثرگذار بر رضایت و وفاداری گردشگران از منظر ادراک اصالت و هویت فرهنگی شهر رشت داشته است.
  • با مطالعه شاخص­های درک اصالت این نتیجه حاصل می‌شود که این مؤلفه‌ها تأثیر بسزایی در ارتقا و تقویت هویت فرهنگی، رضایت و وفاداری به مقصد گردشگران دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، حسن و مهرجو، مهرداد (1398). بررسی رابطه بین دلبستگی‌ مکانی و وفاداری ‌رفتاری با سرزندگی و امنیت در فضای ‌شهری (مطالعه موردی: میدان شهرداری شهر رشت). معماری و شهرسازی پایدار، 7(2)، صص 69-83.
احمدی، حسن و مهرجو، مهرداد (1399). بررسی اثر مؤلفه‌های کیفیت محیطی بر احساس امنیت شهروندان مطالعه موردی: پیاده‌راه مرکزی شهر همدان. فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای، 5(12)، صص 105-135.
اسکندری، حمید؛ عزت پناه، بختیار و حسین زاده دلیر، کریم (1400). ارزیابی توسعه بازاریابی گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر سنندج). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری, 12(47), صص 167-186.
امان‌پور، سعید و سجادیان، مهیار (1398). کنکاشی در هویت و فرهنگ شهروندی در شهرهای اسلامی آرمانی. فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 26 (7)، صص 67-106.
تقوایی، مسعود و صفرآبادی، اعظم (1390). مدیریت گردشگری شهری با تاکید بر برنامه‌ریزی فضاهای شهری جاذب گردشگر(مطالعه موردی شهر کرمانشاه). برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 2(9)، صص 183-208.
حیدری­چیانه، رحیم؛ صنوبر، ناصر و سعدلونیا، حسین (1394). تحلیلی بر نقش تصویر برند بر توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: کلان شهر تبریز. فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 6(22), صص 79-94.
رحمان‌پور، ... (1398). ارزیابی اثرات گردشگری در تحولات هویت کالبدی سکونتگاه‌های روستایی، مطالعه موردی: بخش اورامان (شهرستان سروآباد). پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، دانشکده علوم انسانی.
کمانداری، محسن و مستوفی الممالکی, رضا (1395). بررسی و تحلیل فضای گردشگری شهری به منظور ارائه مسیرهای ویژه گردشگری مورد شناسی: شهر کرمان. جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 6(18)، صص 135-152.
محمدپور، صابر و مهرجو، مهرداد (1400). تحلیل متغیرهای اقتصادی– اجتماعی و الگوهای کاربری زمین در تولید سفرهای شهری (مطالعۀ موردی: مناطق پنج‌گانۀ شهر رشت). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9(1)، صص 51-74.
محمدشفیعی، مجید؛ طبائیان، ریحانه السادات و توکلی، هدی (1397). تاثیر تجربه خاطره انگیز از مقصد گردشگری در عشق به برند مقصد با نقش میانجی هویت یابی مشتری با برند: مطالعه گردشگران اصفهان. گردشگری و توسعه، 7(3 )، صص 127-141.
مهرجو، مهرداد و احمدی، حسن (1403). ارزیابی عوامل مؤثر بر تجربه گردشگر پس از سفر در سایت‌های بوم‌گردی شهرستان رشت. اندیشه راهبردی شهرسازی، 2(2)، صص 35-49.
Boussaa, D., & Madandola, M. (2024). Cultural heritage tourism and urban regeneration: The case of Fez Medina in Morocco. Frontiers of Architectural Research, 154, pp. 8-28.
Chen, C., & Lu, C. (2011). Identity: A new perspective in the study of tourism experience. Tourism Tribune, 26, pp. 37–42.
Chen, D., & Xie, H. (2018). A study on the cultural identity of haisi people in quanzhou.  Humanities, Arts and Social Sciences Studies, 21, pp. 83–89.
Cohen, E. (1988). Authenticity and commoditization in tourism. Annals of Tourism Research, 15(3), pp. 371-386.
Cohen, E., & Avieli, N. (2019). The Routledge handbook of the anthropology of tourism. Routledge.
Cui, X. (2004). Cultural identity and its roots. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition). 184, pp. 102–104.
Gocer, O., Boyacioglu, D., Karahan, E. E., & Shrestha, P. (2024). Cultural tourism and rural community resilience: A framework and its application. Journal of Rural Studies107, 103238.
González, M.V. (2008). Intangible heritage tourism and identity. Tourism management, 29, pp. 807–810.
Hu, S., Kan, R., & Cao, S. (2006). Research on tourism development of intangible cultural heritage in yichang. Sustainability, 9, pp. 238–240.
Ji, W. (2007). A Research on the Tour Exploitation of Chinese Intangible Cultural Heritage. Master’s Thesis, Central China Normal University,Wuhan, China, 2007.
Jia, Y., & Lin, D. (2017). The impact of destination quality on tourist satisfaction and loyalty: The mediating role of local attachment and the moderating role of gender.  Tourism Review, 31, pp. 65–78.
Kim, S. S., & Kim, D. (2020). Exploring the relationship between authenticity, satisfaction, and revisit intention: A study of cultural heritage tourists in South Korea. Journal of Travel Research, 59(2), pp. 326-343.
Lew, A. A., & Hall, C. M. (Eds.). (2020). Sustainable tourism: A global perspective. Channel View Publications.
Liu, K. (2010). On the development relationship between tourism and intangible cultural heritage management. Tourism and Hospitality Research, 12, 129.
Liu, Y., & Mao, D. (2018). A study on the influence of brand identity on tourist loyalty in red tourism destination: Taking tourist satisfaction as a mediator. Journal of travel research, 10, pp. 37–46.
Liu, Y., Pan, L., Li, L., & Wang, F. (2015). International research characteristics and development context of tourism authenticity: Analysis of literature on ssci publications based on scientometrics method. Sustainability, 37, pp. 84–96
Lu, L., Chi, C.G., & Liu, Y. (2015). Authenticity, involvement, and image: Evaluating tourist experiences at historic districts. Tourism management, 50, pp. 85–96.
Ma, Y. (2013). The principle of authenticity protection in the context of intangible cultural heritage.  Heritage & Society, 13, pp. 283–285.
Över, D. (2016). Cultural tourism and complex histories: The armenian akhtamar church, the turkish state and national identity. Qualitative Sociology, 39, pp. 173–194.
Richards, G. (2001). Cultural tourism in Europe. CABI Publishing.
Salaripour, A., Mehrjou, M., & Jalilisadrabad, S. (2022). Evaluation of urban neighborhood regeneration based on urban liveability criteria case study: Kolapa Neighborhood, Hamedan City. International journal of architectural engineering & urban planning32(2), pp. 1-17.
Throsby, D. (2001). Economics and Culture. Cambridge Univesity Press: Cambridge, UK.
Wang, D., Li, X. R., & Li, X. (2013). Exploring the role of authenticity in heritage tourism. Journal of Travel Research, 52(6), pp. 759-774.
Wang, D., Li, X. R., & Li, X. (2020). Authenticity and tourists' emotional experiences in cultural heritage tourism. Journal of Sustainable Tourism, 28(2), pp. 247-265.
Wang, L., & Lu, S. (2017). Knowledge map analysis of foreign non-material cultural heritage tourism. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19, pp. 54–62.
Wang, R. (2010). Study on the particularity of intangible cultural heritage in tourism development of ethnic  villages—A case study of taoping qiangzhai in lixian county, sichuan province. Global Ecology and Conservation, 11, pp. 37–40.
Wang, S., Tian, Q., Chen, X., Zhang, Q., Deng, F., & Arif, M. (2024). Study of the evolving relationship between tourism development and cultural heritage landmarks in the eight Chengyang scenic villages in China. Ecological Indicators167, 112702.
Zhang, C.X., Fong, L.H.N., Li, S., & Ly, T.P. (2019). National identity and cultural festivals in postcolonial destinations. Tourism Management, 73, pp. 94–104.
Zhang, L. (2008). A review of the popular definitions and concepts of tourism in the world: A re-understanding of the nature of tourism. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23, pp. 86–91.
Zhang, X. (2016). Particularity of oral history research of inheritors of intangible cultural heritage—A case study of chongqing filigree inlaid inheritor li changyi. Sustainability, 7, pp. 12–13.