تحلیل تاریخی بافت شهری با رویکرد تاب آوری کالبدی در برابر سیلاب (نمونه مورد مطالعه: رودخانه چشمه کیله شهر تنکابن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی -مطالعه موردی

نویسندگان

1 استاد دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 دکتری تخصصی دانشگاه آزاد واحد قزوین

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی قزوین واحد شال

10.22124/gscaj.2025.24035.1223

چکیده

علی رغم وجود پایه های غنی فرهنگی، تاریخی و فناورانه در معماری و شهرسازی ایران، شرایط امروزی مبین ضعف، ناکارائی در برخورد با حوادث طبیعی و انسان ساخت است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل تاریخی بافت پیرامونی رودخانه چشمه کیله شهرتنکابن روند آسیب پذیری بافت دربرابر سیلاب در گذر زمان را نشان می دهد . روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده ها اسنادی و میدانی و از نظر نحوه اجرا به صورت فضایی است. با استفاده از عکس های ادواری نمونه مورد مطالعه (فاصله های زمانی 20 تا 25 ساله) نقشه های مورد نیاز در محیط GIS تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که با وجود افزایش آگاهی نسبت به خطرات گسترش ساخت و ساز در حریم رودخانه ها (در حد فاصل دهه 1370 تا 1390 خورشیدی) میزان تخطی از حریم رودخانه نسبت به 25 سال قبل تر از این دوره با رشد 5 برابری همراه بوده است. این موضوع بیانگر آسیب پذیری بیشتر این بافت شهری در برابر سیلاب است. این پدیده از عواملی مانند: عدم تصویب به موقع قوانین در حوزه مدیریت سیلاب و تعیین حریم رودخانه های شهری همزمان با رشد افسارگسیخته شهرنشینی در ایران ، عدم وجود روش های علمی در اجرای قوانین مصوب، عدم اشراف ارگانهای دولتی و نیمه دولتی مختلف به ضوابط مربوط به حریم و محدودیت های ساخت و ساز و غیره است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات