تبیین ژئوپلیتیک ظرفیت‌های زیرساختی ترانزیت دریایی در پیشرفت دریاپایه کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

10.22124/gscaj.2025.22975.1194

چکیده

از مهم‌ترین مزیت­های ترانزیتی کشور، موقعیت دریاپایگی کشور است که ارزش ترانزیت در آن را دوچندان کرده است و به موقعیت­های ترانزیتی خشکی­پایه کشور معنایی دیگر بخشیده است. از سویی دریاپایگی ارتباط بلافصلی با موقعیت ژئوپلیتیک کشور دارد و ضرورتی انکارناپذیر با دست‌یابی به موقعیت برتر ترانزیتی و ارتباطی کشور دارد. در این راستا، توسعه ترانزیت در دنیای به‌هم‌پیوسته کنونی، توسط شبکه‌ای از فعالیت‌های لجستیکی جهانی هدایت می‌شود و وجود یک شبکه رقابتی از خدمات لجستیک جهانی، ستون فقرات تجارت بین‌الملل را تشکیل می‌دهد. از این­رو، با درک این ضرورت و اهمیت نقش فراهم­سازی لجستیک دریایی اجتناب­ناپذیر است و بر این مبنا می­تواند اساس دست‌یابی کشور به چهارراه بین­المللی و قطب­شدن در ترانزیت باشد. تحقق این مهم با فراهم­سازی زیرساخت­های مدنظر چیزی جز تبدیل­شدن ایران به هاب ترانزیتی و تجاری در منطقه و جهان نیست. اما دست‌یابی و فراهم­سازی این مهم مستلزم آسیب­شناسی و شناسایی چالش­ها و موانعی است که در این راستا وجود دارد، تا بتوان به پیشنهادات راهگشای سیاستی و اجرایی ممکن در راستای بهبود زیرساخت­های ترانزیت دریایی در افق پیشرفت دریاپایه کشور نائل آمد.

تازه های تحقیق

  • موقعیت دریاپایگی از مهم‌ترین مزیت­های ترانزیتی کشور است که می­تواند اساس دست‌یابی کشور به چهارراه ارتباطات بین­المللی و قطب ترانزیتی در منطقه و جهان باشد.
  • زیرساخت­های لجستیک دریایی از الزامات تحقق موقعیت دریاپایگی کشور است که مستلزم آسیب­شناسی و شناسایی چالش­ها و موانع­های آن است.
  • فراهم­سازی زیرساخت­ها و تسهیلات دریایی و نوسازی ناوگان دریایی- بندری جهت ارتقا جایگاه ترانزیتی ایران در دست‌یابی پیشرفت دریاپایه از پیشنهادات محوری پژوهش حاضر می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات