شناسایی و تحلیل موانع توسعۀ گردشگری در دریای عمان (مطالعه موردی: سواحل استان سیستان و بلوچستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی- مستخرج از رساله

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی گردشگری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوجستان، زاهدان، ایران.

3 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل موانع توسعة گردشگری در سواحل دریای عمان است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوة اجرا، توصیفی - تحلیلی است. جهت جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعة آماری تحقیق، شامل دو دسته: گردشگران ورودی به منطقه که با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 382 پرسشنامه به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی و از بین گردشگران در دسترس و پاسخگو و نیز 30 نفر از مسئولین ادارات مرتبط با موضوع گردشگری است. جهت تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش از آزمون تی تکنمونهای، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج آزمون تیتک نمونهای نشان داد که از نظر گردشگران، گردشگری در سواحل دریای عمان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. چنان که میانگین موانع اقتصادی (920/2)، موانع تبلیغاتی (957/2)، موانع زیرساختی و خدماتی (912/2)، موانع ورزشهای ساحلی (767/2)، موانع فرهنگی - اجتماعی (928/2) و موانع مدیریتی (857/2) همگی پایینتر از میانگین مطلوب (3) قرار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که موانع مدیریتی و موانع اقتصادی بهترتیب با مقدار بتای 368/0 و 302/0 بیشترین تأثیر و موانع انجام ورزشهای آبی ورزشی با ضریب بتای 154/0، موانع اجتماعی با ضریب بتای 171/0، موانع امکانات زیرساختی و خدمات گردشگری با ضریب بتای 224/0 و موانع تبلیغاتی با ضریب بتای 294/0 به ترتیب اثرات کمتری بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشتهاند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که موانع مدیریتی با 820/0 و موانع اقتصادی با 623/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشته و موانع توسعة ورزشهای ساحلی با 154/0 کمترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی داشته است. بنابراین با توجه به نتایج به‌دست‌آمده میتوان چنین بیان نمود که موانع توسعة گردشگری در سواحل دریای عمان وابسته به عواملی همچون عامل اقتصادی، تبلیغاتی، مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی، ورزشهای ساحلی و زیرساختی خدماتی است که تا زمانی که این مشکلات و موانع برطرف نشوند، گردشگری در این مناطق به رشد و توسعة مناسب نخواهد رسید.

تازه های تحقیق

  • موانع توسعة گردشگری سواحل دریای عمان شامل موانعی همچون موانع اقتصادی، اجتماعی، تبلیغاتی، زیرساختی، مدیریتی و ... است
  • شناخت موانع توسعة گردشگری، باعث تحلیل بالاتر و بهتر در راستای تحقق گردشگری پایدار در منطقه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


امیری، بشیر (1395). ارزیابی سیاست اسکان مجدد سکونتگاه­های روستایی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، به راهنمایی دکتر وحید ریاحی، دانشگاه خوارزمی تهران.
آبادیان، مهدی (1395). امکان­سنجی جاذبه­ها و توانمندی­های گردشگری ورزشی در سواحل استان سیستان و بلوچستان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته رشته برنامه ریزی گردشگری، به راهنمایی دکتر ابوذر پایدار، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
بلوچی، نیاز (1395). تحلیل اثرات منطقه آزاد بر شکل­گیری حاشیه­ نشینی در شهر چابهار. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته برنامه­ریزی شهری، به راهنمایی دکتر عیسی ابراهیم­زاده، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
بیرانوندزاده، مریم؛ سارانی، سمانه؛ کرمی، فرزاد و خداداد، مهدی (1396). عوامل موثر بر توسعه گردشگری در روستاهای ساحلی استان سیستان و بلوچستان (روستای تیس،شهرستان چابهار). مجله مهندسی جغرافیای سرزمین، 1(2) صص. 137-147.
حسینی، سیده زهرا (1394). بررسی چالش­ها و موانع توسعه گردشگری شهری ایلام، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی توریسم، موسسه آموز عالی باختر ایلام.
درویشی، رضا؛ رضایی، محمدرضا و شمس­الدینی، علی (1397). بررسی نقش گردشگری ساحلی در توسعه اقتصادی از نظر شهروندان (مطالعه موردی: بندر دیلم). مجله جغرافیا، 8 (4)، صص. 411-426.
درویشی، رضا؛ رضایی، محمدرضا و شمس­الدینی، علی (1397). تحلیلی بر قابلیت­های توسعه گردشگری ساحلی در بندر دیلم با استفاده از مدل­های کمی. مجله نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، 10(14)، صص. 263-276.
راستای زاهدان، عبدالقادر (1398). ارزیابی اثرات گردشگری بر ابعاد مختلف جامعه میزبان (مطالعه موردی: روستای تمین، شهرستان میرجاوه). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه­ریزی گردشگری، به راهنمایی دکتر زهره هادیانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ رمضان‌نژاد، یاسر و پورطاهری، مهدی (1397). سنجش رضایت گردشگران از مقاصد گردشگری ساحلی مناطق روستایی استان گیلان. مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، 49(3)، صص. 571-585.
رکن‌الدین افتخاری، علیرضا و رمضان‌نژاد، یاسر (1397). تحلیل ظرفیت ارتباطات سازمان­های متولی مقاصد گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: مقاصد روستایی استان گیلان). مجله برنامه­ریزی و آمایش فضا، 22(2)، صص. 167-187.
رمضان‌نژاد، یاسر و رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا (1398). ارزیابی ظرفیت­های مدیریتی سازمان­های متولی مقاصد گردشگری ساحلی روستایی استان گیلان. مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، 51 (1)، صص. 97-110.
رمضانیان، ناهید (1395). بررسی قابلیت­ها و موانع توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: استان گیلان). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی، موسسه آموزش عالی باختر ایلام.
سجادی، ژیلا؛ رضویان، محمدتقی؛ حیدری، جهانگیر و جمالی، حسین (1397). نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری ساحلی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی: شهر بوشهر). مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، 9 (33)، صص. 1-16.
شوکتی امقانی، محمد؛ اسحاقی، رضا؛ ماهری، احد؛ رضائی، روح اله و شعبانعلی فمی، حسین (1397). بررسی موانع توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان اسکو (مطالعه موردی: روستای ساحلی آق گنبد). مجله فضای جغرافیایی، 16(53)، صص. 23-37.
عابدی سماکوش، محبوبه؛ فرزان، فرزام؛ دوستی، مرتضی و هنرور، افشار (1397). شناسایی عوامل جذب کننده و بازدارنده در توسعه گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: گردشگران ورزشی فعال سفرکننده به مناطق ساحلی دریای خزر). مجله آموزش علوم دریایی، 13، صص. 96-108.
عابدینی، اصغر؛ ساکت حسنلویی، میثم و اظهری، علی (1399). توسعه گردشگری ساحلی با رهیافت تقویت پایداری منظر طبیعی (مطالعه موردی: محدوده سد حسنلو نقده). مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، 9(1)، صص. 107-122.
عزیزخانی، زینب (1393). برنامه ریزی توسعه گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: جزیره کیش). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه­ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
عزیزی، فاطمه و زاهدی، شمس‌السادات (1394). شناسایی و ارزیابی موانع توسعه گردشگری سلامت در استان یزد. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، 12(6)، صص. 799-806.
غلامی، یونس و خلجی، نسترن (1396). تدوین و اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگی با رویکرد پایداری (مطالعه موردی: شهر کاشان). مجله گردشگری شهری، 4(2)، صص. 17-30.
فیروزی، محمدعلی و گودرزی، مجید (1397). تبیین موانع توسعه گردشگری جنگ در استان خوزستان. مجله گردشگری و توسعه، 7(3)، صص. 11-42.
مرادبخش، مهین (1391). موانع فرهنگی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان تنکابن). پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه­ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
محرابی، جواد؛ خلیلی شورینی، سیاوش و خلفی، احمد (1391). بررسی موانع توسعه صنعت گردشگری در جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 9، صص. 21-34.
مهدیان، محمدصادق (1393). شناسایی موانع موثر بر توسعه گردشگری ورزشی شهرستان تفت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته تربیت بدنی گرایش مدیریت ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت.
Hakim, F., Santoso, E. B., and Supriharjo, R. (2018). Coastal Planning for Sustainable Maritime Management.
Lee, T. H., Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability. Tourism Management Journal, 70, 368-380. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.09.003.
Matthew, O. A., Ede, Ch., Osabohien, O., Ejemeyovwi, J., Ayanda, T., and Okunbor, j. (2019). Interaction Effect of Tourism and Foreign Exchange Earnings on Economic Growth in Nigeria. Sagepub Journal, PP.1-16. DOI: 10.1177/0972150918812985.
Needham, M. D., Szuster, B. W. (2016). Situational influences on normative evaluations of coastal tourism and recreation management strategies in Hawai’I. Tourism Management, 32, 732-740.
Samat, N., Harun, N. (2019). Urban Development Pressure: Challenges in Ensuring Sustainable Tourism Development in Langkawi Island, PSU-USM International Conference on Humanities and Social Sciences. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 91,385– 394.
Taleghani, G. D., Ghafary, A., Asgharpour, S. E., and Bekiai, M. W. (2014). An investigation of the barriers related to tourism industry development in Iran. Tourism Management, 32, 772-778.